İcra ve İflas Kanunu'na Göre İcra Takiplerinde İtiraz, Süreleri ve İtirazın Kaldırılması
İcra takibi, alacaklılığının devletin gücüyle tahsil edilmesi için başvurulduğu yasal bir şekilde sunulmaktadır. Borçlu, kendisine gönderilen ödeme emrine veya icra emrine itiraz ederek takibi durdurulabilir veya itirazlarını ileri düzeyde elde edebilir. Bu yazılı, İcra ve İflas Kanunu (İİK) çerçeve icra takiplerinde itiraz, itiraz itirazları ve itirazların herkesin yolları ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.
İcra Takibi Türleri ve İtiraz Süreleri
İcra takipleri bölünerek bölünür:
- İlamsız İcra Takibi: Mahkeme olmadan doğrudan icra dairesine başvurularak takiptir. En yaygın tür genel haciz içerir.
- İlamlı İcra Takibi: Mahkeme (ilam) veya ilam niteliğindeki bir belgeye (bunların, noter kayıtlarının) dayanılarak takip edilmesidir.
1. İlamsız İcra Takibinde İtiraz
İlamsız icra takibinde borçluya gönderilen belgeye "ödeme emri" denir. Borçlu, ödeme emrine itiraz ederek icra takibini durdurabilir.
- İtiraz Süresi: Ödeme emrinin tebliğ oranları 7 fiyattan oluşmaktadır . Bu süre zarfında kesindir ve kaçırılması durumunda itiraz hakkı kaybedilir. Ancak kusuru olmaksızın bu süreyi kaçıran borçlu, belirli koşullar altında "gecikmiş itiraz"da bulunabilir.
- İtiraz Şekli: İtiraz, icra dairesine yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Sözlü itiraz tutanağa geçirilir. Uygulamada kayıtlı itiraz daha yaygındır. İtiraz dilekçesinde, itiraz nedenleri açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
- İtiraz Nedenleri: Borçlu, borçların tamamına veya bir kişiye itiraz edebilir. İtiraz türleri sınırlı değildir. Borcun ödenmediği, zamanaşımına tabi olduğu, yetkili icra dairelerinin yanlış olduğu gibi nedenler ileri sürülebilir. Özellikle imzaya itiraz, borçlunun borç kayıtlarındaki imzayı kabul etmesi durumunda söz konusu olur.
- İtirazin Sonuçları: Süresinde yapılan itiraz icra takibinin durdurulması. Alacaklı, takibe devam etmek isterse mahkeme icrasında itirazın iptali davasını açmak kullandı.
İtirazın Kaldırılması Yolları (İlamsız İcrada):
Alacaklı, borçlunun itirazı üzerine devam etmek için devam etmek için iki yola başvurabilir:
- İtirazin İptali Davası (İİK m. 67): Alacaklı, borçlunun itirazının haksız olduğu iddiasıyla genel mahkemelerde (genellikle Asliye Hukuk Mahkemesi) itirazın iptali davası açılır. Bu davada alacaklı, tüm yazılı delillerle kanıtlamakle mümkündür.
- İtirazın Kesin Olarak Kaldırılması (İİK m. 68-68/a): Alacaklının elinde borç kaydı (örnek, kambiyo kayıtları, adi senet) varsa ve imzaya itiraz etmemişse veya kendisine aitse imza, icra mahkemesinden itirazın kesin olarak yürütülmesini talep edebilir. Bu prosedür, itirazın iptali işlemine göre daha hızlıdır.
2. İlamlı İcra Takibinde İtiraz
İlamlı icra takibinde borçluya gönderilen belgeye "icra emri" denir. İlamlı icrada itiraz sebepleri ilamsız icraya göre daha fazlasını elde edebiliriz.
- İtiraz Süresi: İcra sisteminin tebliğinin 7 ücretinden oluşmaktadır .
- İtiraz Şekli: İtiraz, icra mahkemesine dava yoluyla yapılır. Bu davaya "icra emrinin iptali davası" veya "icra emrinin icrasının geri getirilmesi" denir.
- İtiraz Nedenleri: İlamlı icrada itiraz nedenleri şunlardır:
- İcranın geri verilmesi (icra dairesi): Borcun ödendiği, icranın zamanaşımına tabi tutulduğu, alacaklı ile borçlu arasında bir ödemenin yapıldığı gibi icranın ertelenmesi talep edilebilir. Bu durumda icra mahkemesine teminat yatırılması mümkündür.
- İlaminin iptali veya değiştirilmesi için genel mahkemede davanın açılması: İlamın içeriğine itiraz etmek için genel mahkemede dava açılabilir. Bu dava devam ederken icra takibinin durdurulması için icra mahkemesinden ihtiyati tedbir kararının alınması mümkündür.
İtirazın Kaldırılması Yolları (İlamlı İcrada):
İlamlı icrada itiraz, ilamın icrasını durdurmaz. Ancak borçlu icra mahkemesinden icranın geri getirilmesi (tehir-i icra) kararı alınabilir. Bunun için genellikle teminat gösterilmesi gerekir. İlamın iptali veya değiştirilmesi için genel mahkemede dava açılması durumunda, icra takibinin durdurulması için icra mahkemesinden ihtiyati tedbir kararının alınması.
Gecikmiş İtiraz (Hem İlamsız Hem de İlamlı İcrada):
Borçlu, kusuru olmaksızın 7 günlük süre içinde itiraz edememişse, belirli koşullar altında "geçmiş itiraz"da bulunabilir. Gecikmiş itiraz için, engelin kalktığı artış 3 günden itibaren mazereti gösteren delillerle birlikte icra mahkemesine başvurulması gerekir.
Önemli Hususlar:
- İtiraz koşulları kesindir. Bu sürenin kaçırılması durumunda itiraz hakkı kazanılır.
- İtiraz dilekçesinde itiraz nedenleri açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
- İtirazı destekleyen deliller dilekçeye eklenmelidir.
- İlamlı icrada itiraz sebepleri ilamsız icraya göre daha fazlasını elde edebiliriz.
- İcra düzeni ve itiraz parçaları karmaşık olabilir. Bu nedenle bir avukattan hukuki yardım almak faydalı olacaktır.
Özet Tablo:
Önemli Not: Bu makaledeki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye yerine geçmez. Onun ortaya çıkışının kendine özgü özellikleri olduğu için, bir icra takibi ile karşılaştığınızda bir avukatın bulunması önemlidir. Özellikle itiraz ve itirazların olaylarında hukuki yardım almak, haklarınızı daha etkin bir şekilde savunmanıza yardımcı olabilir.
