Türkiye'de uzun dönem ikamet izni, belirli şartları sağlayan yabancılara verilen ve süresiz olarak Türkiye'de kalma hakkı tanıyan bir izin türüdür. Bu izin, yabancılara önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu makalede, uzun dönem ikamet izni ve başvuru için gerekli şartlar detaylı bir şekilde açıklanmaktadır.
Uzun Dönem İkamet İzninin Avantajları:
- Süresizlik: En büyük avantajı, süresiz olmasıdır. Yani, bu izni alan yabancılar, belirli aralıklarla yenileme başvurusunda bulunmak zorunda kalmazlar.
- Türk Vatandaşlığına Başvuruya Etkisi: Uzun dönem ikamet izni, Türk vatandaşlığına başvuru sürecinde önemli bir avantaj sağlar.
- Sosyal Haklar: Sosyal güvenlik, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi konularda Türk vatandaşlarına benzer haklara sahip olurlar. (Seçme ve seçilme hakkı hariç)
- Süresiz Çalışma İznine Başvuru Hakkı: Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabilir. Ancak, yabancının başvuru şartlarını taşıması yabancıya mutlak hak sağlamaz.
Uzun Dönem İkamet İzni Alma Şartları:
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 43. maddesi uyarınca, uzun dönem ikamet izni alabilmek için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
- Kesintisiz 8 Yıl İkamet: Türkiye'de kesintisiz olarak en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olmak. Bu sekiz yıllık süre hesaplanırken, öğrenci ikamet izinlerinin yarısı, diğer ikamet izinlerinin tamamı hesaba katılır. Kısa süreli yurt dışı çıkışları (toplamda 1 yılı aşmamak kaydıyla) bu kesintiyi bozmaz.
- Son 3 Yılda Sosyal Yardım Almamış Olmak: Başvuru tarihinden geriye dönük son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak.
- Yeterli ve Düzenli Gelir Kaynağına Sahip Olmak: Kendisinin veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli bir gelir kaynağına sahip olmak. Bu, banka hesap dökümleri, maaş bordroları, kira gelirleri, şirket ortaklığı gibi belgelerle kanıtlanabilir.
- Geçerli Sağlık Sigortasına Sahip Olmak: Türkiye'de geçerli bir sağlık sigortasına sahip olmak. Bu sigortanın, genel sağlık sigortası veya özel sağlık sigortası olması mümkündür.
- Kamu Düzeni veya Kamu Güvenliği Açısından Tehdit Oluşturmamak: Başvuru sahibinin, kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından bir tehdit oluşturmaması gerekmektedir. Bu, adli sicil kaydı ve güvenlik soruşturması ile değerlendirilir.
İçişleri Bakanlığı'nın Belirlediği Özel Durumlar:
Yukarıda belirtilen 8 yıl kesintisiz ikamet şartı dışında, İçişleri Bakanlığı'nın belirlediği bazı özel durumlarda da uzun dönem ikamet izni verilebilir. Bu durumlara örnek olarak;
- İnsani nedenlerle Türkiye'de bulunanlar,
- Mülteci veya ikincil koruma statüsü sahipleri,
- Türk vatandaşı ile evli olanlar (en az 3 yıl evli kalmak şartıyla),
- Türkiye'ye önemli katkıları olan kişiler örnek gösterilebilir.
Bu durumlarda, 8 yıl kesintisiz ikamet şartı aranmayabilir. Ancak, diğer şartların (yeterli gelir, sağlık sigortası, kamu düzenine tehdit oluşturmama vb.) sağlanması gerekmektedir.
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun (YUKK) 42. maddesi, genel kural olarak mültecilerin, şartlı mültecilerin ve ikincil koruma sahiplerinin uzun dönem ikamet iznine başvuramayacağını belirtir. Ancak, yukarıdaki makalede bahsedilen "İçişleri Bakanlığı'nın belirlediği özel durumlar" ifadesi, bu genel kuralın istisnalarını kapsar. Bu istisnalar, YUKK'un 43. maddesinin ikinci fıkrasında ve ilgili yönetmeliklerde düzenlenmiştir.
YUKK Madde 43/2 ve İlgili Mevzuat:
YUKK'un 43. maddesinin ikinci fıkrası şu şekildedir:
"Bakanlıkça belirlenen hallerde, bu Kanun hükümlerine göre mülteci, şartlı mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi olanlar ile insani ikamet izni verilenler de uzun dönem ikamet izni alabilir."
Bu hüküm, İçişleri Bakanlığı'na, belirli koşullar altında mültecilere, şartlı mültecilere, ikincil koruma sahiplerine ve insani ikamet izni sahiplerine uzun dönem ikamet izni verme yetkisi tanır. Bu koşullar, genellikle ilgili yönetmeliklerde ve Bakanlık tarafından yayınlanan genelgelerde detaylandırılır.
Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler:
Uzun dönem ikamet izni başvurusu, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün e-ikamet sistemi üzerinden online olarak yapılır. Başvuru için genel olarak aşağıdaki belgeler gereklidir:
- İkamet İzni Başvuru Formu: e-ikamet sistemi üzerinden online olarak doldurulur ve çıktısı alınarak imzalanır.
- Pasaport veya Pasaport Yerine Geçen Belge: Pasaportun ve varsa önceki pasaportların noter onaylı fotokopileri.
- Biyometrik Fotoğraf: Son altı ay içinde çekilmiş 4 adet biyometrik fotoğraf.
- Maddi İmkan Beyanı: Yeterli ve düzenli gelir kaynağını gösteren belgeler.
- Geçerli Sağlık Sigortası: Türkiye'de geçerli bir sağlık sigortası poliçesi.
- Adli Sicil Kaydı: Hem kendi ülkesinden hem de Türkiye'den alınmış adli sicil kayıtları.
- İkamet Süresini Gösteren Belgeler: Önceki ikamet izinleri, giriş-çıkış kayıtları vb.
- Başvuru Türüne Özel Belgeler: Eğer özel bir durum söz konusu ise (evlilik, insani nedenler vb.), bu durumu gösteren belgeler.
Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar:
- Başvuru süreci ve istenen belgeler zaman zaman güncellenebilir. Bu nedenle, başvuru yapmadan önce Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün resmi internet sitesini kontrol etmek önemlidir.
- Başvurunun eksiksiz ve doğru bilgilerle yapılması gerekmektedir.
- Gerekli durumlarda, başvuru sahibi mülakata çağrılabilir.
Sonuç:
Uzun dönem ikamet izni, Türkiye'de uzun süreli kalmak isteyen yabancılar için önemli bir fırsattır. Belirtilen şartları sağlayan yabancılar, bu izne başvurarak Türkiye'de süresiz olarak yaşama ve çalışma hakkına sahip olabilirler.
"Başvurunuzun kabul edilebilmesi için eksiksiz bir şekilde düzenlenip verilmesi gerekmektedir. Bu nedenle hukuki yardım için bizimle iletişime geçerseniz hak kayıplarının önüne geçmiş olıursunuz."
